βιολί

Το βιολί από πολλούς θεωρείτε ο βασιλιάς των μουσικών οργάνων. Είναι το πιο διαδεδομένο σόλο όργανο μαζί με το πιάνο και τη κιθάρα. Οι πιο συνηθισμένες του ονομασίες είναι: Violino στα ιταλικά, Violon στα γαλλικά, Violin στα αγγλικά και Geige στα γερμανικά. Η κύρια ονομασία του προήρθε από τον Ιταλικό Violino, που είναι υποκοριστικό του Viola. To βιολί έχει 4 χορδές κουρντισμένες ανα πέμπτες. Το συνηθισμένο μήκος του είναι γύρω στους 60 πόντους ( αν και υπάρχουν και μικρότερα βιολιά για εκπαιδευτικούς σκοπούς) και παίζεται από τον μουσικό στηριγμένο στον ώμο. Ο ήχος στο βιολί παράγεται από το τρίψιμο του δοξαριού στις χορδές. Μερικές φορές θα ακούσετε τον ήχο του βιολιού να παράγετε και με τα δάχτυλα (PIZZICATO).

Η καταγωγή του βιολιού δεν είναι ξεκάθαρη, καθώς υπάρχουν διαφορες θεωρίες που υποστηρίζουν τη μία ή την άλλη άποψη. Μια από αυτές θεωρεί ότι το βιολί προέρχεται από τα έγχορδα μουσικά όργανα που έφεραν στην ευρώπη οι Άραβες τον 8ο αιώνα. Παρόλο που κανένα από τα αραβικά μουσικά όργανα δεν παίζεται στηριγμένο στον ώμο. Μια άλλη θεωρία που κερδίζει συνεχώς έδαφος είναι ότι το βιολί κατάγεται από σλάβικα λαικά μουσικά όργανα του τύπου της κρητικής και της ποντιακής λύρας. Στην Πολωνία ήδη από τον 15ο αιώνα υπήρχαν όργανα σαν τις σημερινές βιόλες, με τρεις χορδές κουρδισμένες ανά τρίτες και τέταρτες. Αυτού του τύπου τα λαικά όργανα δεν είχαν βέβαια τον ήχο του σημερινού βιολιού αλλά ήχο πιο τραχύ.

Ο τύπος του βιολιού που γνωρίζουμε σήμερα δημιουργήθηκε και τελειοποιήθηκε στη βόρεια Ιταλία μετά από τον 16ο αιώνα. Εκεί τυποποιήθηκε το σχήμα και τα χαρακτηριστικά του σημερινού βιολιού. Οι πιο ονομαστοί μάστορες κατασκευαστές βιολιού έζησαν στην Κρεμόνα. Οι αδερφοί Αμάτι, ο Γκουαρνιέρι και ο Στραντιβάριους έγιναν διάσημοι για τα βιολιά τους, τα οποία τα προτιμούν οι σολίστες από όλο το κόσμο ακόμη και σήμερα, γιατί θεωρούνται αξεπέραστα σε ποιότητα κατασκευής και ηχόχρωμα.

Σύντομα το βιολί κατέλαβε πρωταγωνιστικό ρόλο ως σόλο όργανο στην ιστορία της μουσικής. Τα καινούργια είδη της μουσικής του 17ου και του 18ου αιώνα, η σονάτα και το κοντσέρτο ξεκίνησαν ως μορφές μουσικής για βιολί. Τα όργανα της οικογένειας του βιολιού (βιολί, βιόλα, βιολοντσέλο, κοντραμπάσο) έγιναν το κέντρο της κλασικής συμφωνικής ορχήστρας και το κλασικό κουαρτέτο εγχόρδων.

Από τότε μέχρι σήμερα έχουμε μια συνεχή ανάπτυξη της τεχνικής του βιολιού, καθώς και δημιουργία συνθέσων για βιολί. (Βιβάλντι, Ταρτίνι, Μπέντα, Στάμιτς, Λεκλέρ, Γκαβινιέ). Διάσημοι έγιναν σολίστες και συνθέτες από όλο το κόσμο χάρη στο βιολί, ήδη από τον 19ο αιώνα. Πρώτος από όλους ο Νικολό Παγκανίνι, ο Βιόττι, Ο Βιετάν, ο Κούμπελικ, Χουμπάι, ο Κράισλερ, ο Ενέσκου. Στον 20ο αιώνα κυριάρχησαν οι Μενουχίν, Στέρν και Σέρινγκ.

Η ελλάδα έχει εξαιρετικούς σολίστες βιολιστές στη συμφωνική αλλά και στη λαική μουσική, καθώς το βιολί ήδη από τον 19ο αιώνα είχε εισαχθεί σε διάφορα σχήματα δημοτικής και λαικής ορχήστρας. Από τους γνωστότερους λαικούς σολίστες και συνθέτες είναι ο αυτοδίδακτος Γιώργος Κόρρος. Ενώ ο γνωστότερος σολίστας συμφωνικής μουσικής είναι ο Λεωνίδας Καβάκος. Την πρώτη του βράβευση το 1985 στο διαγωνισμό Sibelius ακουλούθησε μια εξαιρετική διεθνής καριέρα ως σολίστας, που συνεχίζεται στις μέρες μας και ως διευθυντής ορχήστρας. Ο Λεωνίδας Καβάκος παίζει με ένα βιολί "Falmouth" Stradivarius του 1692.